Anasayfa / MSDS Teknik Destek / CLP Hakkında
CLP Hakkında
SÜREÇ
AB’nin sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlama konusundaki yasal düzenlemesi, insan sağlığının ve çevrenin üst düzeyde korunması ile AB pazarının işleyişini sağlama amacına hizmet eder.
Bu amaçla, AB’de üretilen ya da AB pazarına ithal edilerek giren bir madde veya karışımın insan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek özelliklerinin saptanması için AB-çapında uygulanması gereken kriterleri belirler.
Madde veya karışımlar, tehlike kriterlerine göre değerlendirilip, elde edilecek sonuçlarına göre sınıflandırılmalıdır. (ör. akut zehirlilik veya alev alabilirlik gibi) Tedarikçiler, bu madde veya karışımların tanımlı tehlikelerini, tüketiciler de dahil olmak üzere müşterilerine iletmelidir.
Tehlike iletişimi gerekliliklerinin en temel araçları, ambalajlanmış madde veya karışımın üzerinde etiketler ve tedarik zinciri boyunca iletimi sağlayacak olan Güvenlik Bilgi Form’larıdır.
BM, kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesi için Küresel Uyumlaştırılmış Sistemi (GHS) neden geliştirmiştir?
AB, sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlamaya ilişkin neden yeni bir yasal düzenleme geliştirmiştir?
Hangi AB-dışı ülkeler GHS’yi uygulamaktadır?
CLP Tüzüğü AB ile AB-dışı ülkeler arasındaki ticareti kolaylaştırmakta mıdır?
KAPSAM
Sınıflandırma nedir? Uyumlaştırılmış sınıflandırma ne demektir?
Tehlike değerlendirmesiyle risk değerlendirmesi arasında ne fark var?
Daha önceki yasal düzenlemelerle ör.Tehlikeli Maddeler Direktifi 67/548/EEC (DSD) ve Tehlikeli Müstahzarlar Direktifi 1999/45/EC (DPD) ile karşılaştırıldığında en önemli değişiklik nedir?
DSD / DPD | CLP |
---|---|
DSD terminolojisi, örneğin: müstahzar tehlikeli tehlike kategorisi risk ibaresi güvenlik ibaresi | UN GHS terminolojisi, örneğin: karışım zararlı tehlike sınıfı tehlike ibaresi önlem ibaresi |
DSD fiziksel, sağlık ve çevre zararları için tehlike kategorileri | DSD tehlike kategorilerini en iyi yansıtan farklılıkları da içeren UN GHS tehlike sınıfları; CLP’deki toplam tehlike sınıfı sayısı, DSD’deki tehlike kategorisi sayısından daha fazladır. |
Karışımların sınıflandırılması için DPD hesaplama kuralları (“geleneksel yöntem”) | DPD hesaplama kurallarından türetilen UN GHS hesaplama yöntemleri (toplanırlık,toplam) |
Karışım sınıflandırması için test yapma, insan deneyimleri veya hesaplamaları | DPD’ye benzer; benzeri test edilmiş karışım verilerine ve zararlı içerikli maddelere ait ayrı ayrı bilgilere dayanarak karışımların sınıflandırılmasına izin veren köprü prensibi eklenmiştir |
DSD tehlike kategorileri artı ek etiket öğeleri, ör. R1 (“Kuru iken patlayıcı”) | UN GHS tehlike sınıfları artı DSD’den devralınan ek etiketleme öğeleri, ör. EUH001 (“Kuru iken patlayıcı”) |
Eğer varsa uyumlaştırılmış sonra normal olarak tüm tehlike kategorileri için sınıflandırma | Eğer varsa uyumlaştırılmış sınıflandırma sonra karsinojen, üreme için zehirli veya solunum hassaslaştırıcı maddeler için sınıflandırma; duruma göre diğer etkiler |
Üye Ülke Önerisine göre Uyumlaştırılmış sınıflandırma | Üye Ülke önerisine dayalı Uyumlaştırılmış sınıflandırma (hüküm daha önce REACH’te yer almaktaydı) ya da bir üretici, ithalatçı ya da alt-kullanıcı tarafından yapılan öneriye dayalı Uyumlaştırılmış sınıflandırma |
Bildirim prosedürü öngörülmez | AKA tarafından oluşturulacak Sınıflandırma ve Etiketleme Envanteri için maddelerin sınıflandırma ve etiketlemesinin bildirimi (hüküm daha önce REACH’te yer almaktaydı) |
- Resmi değişikliklerden biri, BM GHS’den doğrudan doğruya alınan terminolojiden kaynaklanan değişikliktir: Örneğin, “müstahzarlar” CLP’de “karışım” olarak geçmekte, “risk ibareleri” ve “güvenlik ibareleri” yerini “tehlike ibareleri” ve “önlem ibareleri”ne bırakmış, DSD’de çok bilinen “tehlike kategorileri” ise resmi olarak “tehlike sınıfları” ile yer değiştirmiştir.
- AB, BM GHS’de yer alan tehlike sınıflarından DSD’deki tehlike kategorilerine en yakın olan tehlike sınıflarını CLP’ye almıştır. Bu tehlike sınıfları, daha sonra tehlike kategorilerine veya etkinin önemini ya da maruziyet yolunu dikkate alan farklılıklara göre bölümlere ayrılacaktır. CLP’deki sınıflandırmanın genel kapsamı DSD ile karşılaştırıldığında, geçiş hükümleriyle sıralanmak üzere tehlike sınıflarının toplam sayısı - özellikle fiziksel zararlar (5’ten 16’ya)- artmıştır.
- Tehlike sınıfları ve kategorilerini belirleyen kriterler, hem maddelere hem de karışımlara uygulanır. Sağlık ve çevresel karışım sınıflandırması ile ilgili olarak, hesaplama kuralları DPD’den farklılık gösterir; aynı zamanda, karışımların sınıflandırılması için yeni bir yaklaşım olarak“köprü prensipleri” getirilmiştir.
- Bunlar DSD veya DPD’nin bir parçası olan ancak BM GHS’de yer almamış öğeler vardır, örneğin bir AB tehlike sınıfı olan “Ozon tabakasına zararlı” veya DSD’ye göre ilave etiketlemeler getiren bazı zararlar, ör. “R1 – Kuru iken patlayıcı” gibi. Bu öğeler, ilave etiket bilgileri olarak varlığını korumaktadır ve CLP’nin Ek II’sinde ve Ek I’in Bölüm 5’inde bulunabilir. Bu ilave etiketleme öğelerinin bir BM sınıflandırmasından gelmediğini göstermek için CLP tehlike ibarelerinden farklı olarak kodlanmışlardır. Örneğin: R1 (“Kuru iken patlayıcı”) DSD ilave etiketlemesi Hoo1 yerine EUH001 olmuştur.
- Maddelerin sınıflandırma ve etiketlemesinin Topluluk düzeyinde uyumlaştırılmasıyla ilgili olarak CLP, karsinojen, mutajen veya üreme için toksik (CMR maddeler) ile solunum hassaslaştırıcılar kategori 1 olan maddelerin uyumlaştırılmış sınıflandırmalarını yayımlamıştır; diğer tehlike sınıflarına ilişkin teklifler, Topluluk düzeyinde uyumlaştırılmış sınıflandırma ve etiketleme gerekçesini de temin ederek her bir madde için ayrı ayrı yapılabilir. Bu tür uyumlaştırılmış sınıflandırma önerileri Üye Ülke Yetkili Otoriteleri veya (CLP’yle gelen bir yenilik olarak) üretici, ithalatçı ve alt-kullanıcı tarafından sunulabilmektedir. Sanayiden gelen maddelere ilişkin teklifler, henüz Ek VI’da listelenmemiştir. Uyumlaştırılmış sınıflandırmaya ilişkin hükümler CLP’ye, REACH Tüzüğü Başlık XI’inden aktarılmıştır.
- CLP, pazara sunulan maddelerin sınıflandırılma ve etiketlemesinin, Sınıflandırma ve Etiketleme Envanteri denilen ve Avrupa Kimyasallar Ajansı (AKA) tarafından oluşturulup yönetilecek bir veritabanına bildirimine ilişkin yeni bir yükümlülük getirmektedir. AKA’nın Sınıflandırma ve Etiketleme Envanteri’ne bildirim hükmü CLP’ye, REACH Tüzüğü’nün Başlık XI’inden aktarılmıştır.
CLP’de koruma düzeyinde bir değişiklik olacak mıdır?
Bütün GHS tehlike kategorileri CLP’ye alınmış mıdır?
- “Alevlenir sıvılar kategori 4”,
- “akut zehirli kategori 5”,
- “deri için tahriş edici kategori 3”,
- “Soluma zararı kategorisi 2”
- “su ortamında akut zehirli kategori 2 ve 3”.
PBT ve vPvB[1] maddeler için neden ilave etiketleme yok?
Bütün madde ve karışımlar CLP kapsamında olacak mıdır?
Eşyalar sınıflandırılmalı mıdır?
YÜKÜMLÜLÜKLER
CLP’ye göre, madde veya karışımları tedarik eden şirketlerin başlıca yükümlülükleri nelerdir?
Geçiş periyodu nedir ve ne içindir?
CLP’de sınıflandırma ve etiketleme için neden tonaj eşiği yoktur?
ENVANTER
Sınıflandırma & Etiketleme Envanteri nedir? Ne amaçla kullanılır?
- Tehlike iletişimi, sınıflandırılmış maddeler ya da sınıflandırılmamış ama Reach Tüzüğü sorumlulukları altında kayda tabi olan pazara sürülmüş maddeler için temel bilgileri barındıran, Üye Ülke Yetkili Otoriteleri (Member State Competent Authorities), CLP ve Reach Tüzükleri kapsamındaki tüm tedarikçiler için çok yönlü bir veri tabanı olması.
- Aynı maddenin sınıflandırılmasında doğabilecek farklı yaklaşımlardan kaynaklanan anlaşmazlıkların giderilmesinde, aynı zamanda bir maddenin belirli sınıflandırma ve etiketleme bilgilerinin harmonizasyonunu sağlaması.
- Üye Ülke Yetkili Otoriteleri için zararlı kimyasalların izin ve kısıtlamaları konusunda değerlendirme aşamasında kullanılabilecek tehlike ve risk yönetim aracı olması.
Sınıflandırma & Etiketleme Envanteri neler içerecek?
- Belirli bir giriş için harmonize bir sınıflandırmanın olup olmadığı,
- Aynı maddeyi kayıt ettirenler arasından ortak girişin olup olmadığı,
- Yapılan girişin kabul edilmiş bir giriş olup olmadığı
- Aynı madde için farklı envanter girişlerinin olup olmadığı’dır.
Bildirimi yapan sınıflandırılamama nedenini neden göstermek zorundadır?
Sınıflandırma yapan tüm kişilerin Sınıflandırma&Etiketleme Envanteri’ne bildirim yapma zorunluluğu var mıdır ?
Sınıflandırma&Etiketleme Envanteri’ne hangi maddelerin bildirimi yapılacaktır?
- Reach Tüzüğü kapsamınca Ajans’a kayıt ettirilecek maddeler ( yıllık üretimi 1 ton ve üstü olanlar) (Halihazırda kayıt edilmediyse)
- 67/548/EEC sayılı Tehlikeli Maddeler direktifi uyarınca tehlikeli olarak sınıflandırılma kriterlerini karşılayan ve ilgili hallerde müstahzarın tehlikeli olarak sınıflandırılması ile sonuçlanan bir biçimde ya tek başlarına ya da 1999/45/EC sayılı Tehlikeli Karışımlar direktifinde belirtilen derişim limitleri üzerine çıkan bir müstahzarda piyasaya sürülen maddeler.
Sınıflandırma & Etiketleme envanteri için yapılacak bildirimde neden ölçülebilir bir limit değeri kullanılmıyor?
ETİKETLEME
Neden etiketleme risk bazlı değilde tehlike bazlıdır?
Kimyasalların etiketlenmesi için Avrupa’daki eski sistem bilgilerin tehlike bazlı olarak taşınmasına olanak sağlıyordu, CLP Tüzüğü bu durumun Avrupa Birliği yaklaşımı içerisinde daha da gelişmesini sağlamıştır. Tehlike bazlı etiketleme, risk yönetim önlemlerine göre kullanım alanı ya da değişik görüşlerden doğacak farklılıkları ortadan kaldırmaktadır.
Yeniden etiketleme ve ambalajlama için farklı son teslim tarihleri vardır?
A maddesi, üreticisi tarafından 1 Aralık 2010 tarihinden önce ilk defa piyasaya sürülecektir. Üretim devam edecektir ve yeni partiler her ay üretilecektir.1 Aralık 2010 ile 1 Aralık 2012 tarihleri arasında üretilecek olan parti Tehlikeli Maddeler Direktifi’ne göre mi CLP Tüzüğü’ne göre mi etiketlenecektir?
Bilgi Toplama Değerlendirme
Taşıma mevzuatından türetilen sınıflandırmalar aynı amaç için CLP Tüzüğü’nde kullanılabilir mi?
Evet, bazen.Bir çok UN GHS kriteri, tehlike sınıfları ile, UN Model Tüzüğü ve Avrupa Antlaşması içeriğindeki bağlantılı olduğu Tehlikeli Maddeleri Taşınması Kuralları’ndan geliştirilmiştir. Taşıma sınıflandırılması aşağıda verilenler dikkate alındığı müddetçe bir maddenin sınıflandırılması ve etiketlenmesi için bilgi kaynağı olarak kullanılabilir.
CLP Tüzüğü kapsamında sağlık ve çevre sınıflandırmaları için hayvanlar üzerinde test yapılması gerekli midir ?
Fiziksel tehlikelerin belirlenmesinde test yapılması gerekli midir ?
CLP Tüzüğü fiziksel tehlikelerin belirlenmesinde hali hazırda uygun ve güvenilir veriler elde edilmemişse test yapılmasını öngörmektedir. Madde ve karışımların fiziksel tehlikeleri CLP Tüzüğü Ek I’nin Bölüm 2 ‘sinde verilen metodlara ve standartlara dayalı testleri gerekli görmektedir. Bunlar madde ve karışımların taşımacılığında da kullanılan örneklerin yer aldığı “UN Testler ve Kriterler El Kitabı”nda da görülebilir.
Hayvanlar üzerinde yapılan testlere alternatif metodlar nasıl kullanılır?
Güvenlik Bilgi Formu
Güvenlik Bilgi Formları CLP Tüzüğü kurallarına uygun olarak yapılan yeni sınıflandırma ve etiketleme unsurlarını yansıtmak zorunda mıdır?
Güvenlik Bilgi Formu (GBF/SDS/MSDS), Reach Tüzüğü Madde 31 ve Ek II başlığı altında yer alırken, CLP Tüzüğü Başlık 57-59 altında revize edilmiştir. Değişiklikler aşağıdaki şekildedir:
Harmonize Sınıflandırma
Avrupa Birliği içinde on yıllık süre için sınıflandırmalar harmonize edilmiştir.8000 maddenin harmonize sınıflandırmasını içeren Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin Ek I’ne ne olacaktır ?
Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin Ek I’i, CLP Tüzüğü Ek VI’nın Tablo 3.2’sine taşınmıştır. Bu transferin iki önemli sebebi vardır: Öncelikle, Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin Ek I’i, CLP Tüzüğü’nün yürürlüğe girmesiyle iptal edilmiştir.
Geçiş süresi boyunca ve CLP Tüzüğü’ne göre yapılacak sınıflandırmalarda, DSD ve DPD’lere göre yapılan sınıflandırmalar kullanılacaktır, bu sebeple geçmiş harmonize çalışmalar tedarikçiler tarafından bu süre esnasında hala önem teşkil edecektir.
Fiziksel testlerde geçişler, elde edilebilir bilgilerin yeniden değerlendirilmesiyle gerçekleşecektir. Sağlık ve çevre tehlikelerinde, geçişler CLP Tüzüğü Ek VII’de verilen geçiş tablolarının kullanılmasıyla gerçekleşecektir.
Bu alanlarda DSD ve CLP kriterleri birbiriyle tam olarak eşleşmemektedir, çok az bir sınıflandırma devredecektir.
20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren CLP Tüzüğü’yle, Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin Ek I’i iptal edilerek, CLP Tüzüğü’ne aktarılmıştır.
CLP Tüzüğü Ek VI’sına henüz dahil edilmeyen Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin 30. ve 31.ATP’siyle ilgili maddelerin tedarikçileri ne yapmalıdır ?
20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren CLP Tüzüğü’nün Madde 55(11)’yle 67/548/EEC sayılı Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin Ek I’i iptal edilmiştir. Ancak bu iptalin yarattığı boşluk kısa ömürlü olmuştur.
Bu boşluk, 2009 yılının ortalarında yürürlüğe girecek olan CLP Tüzüğü’nün 1.ATP’siyle doldurulacaktır. Bu arada, firmalar CLP Tüzüğü Ek VI’da yer almayan Tehlikeli Maddeler Direktifi’nin 30. ve 31.ATP’sinde bulunan güncelleştirilmiş harmonize sınıflandırmaları kullanmaları konusunda desteklenmelidir.
CLP Tüzüğü kapsamında harmonize sınıflandırma için önerileri kimler sunacak?
Üye Ülke Yetkili Otoriteleri yanında üreticiler, ithalatçılar ve alt kullanıcılar da maddelerin harmonize sınıflandırmaları ve etiketlemeleri için öneri sunabilirler.
Ancak daha önce harmonize edilmiş önerilerin güncelleştirilmesi için sadece Üye Ülke Yetkili Otoriteleri öneri sunabilirler.
Üretici, ithalatçı ve alt kullanıcılar, harmonize sınıflandırma önerilerini CMR ve solunum duyarlılığı tehlike grupları dışındakiler için sunarlar.
Bu öneriler, Komisyon Yönetmeliği uyarınca belirli bir ücret karşılığında yapılacaktır.
Tüm maddelerin sınıflandırılmaları harmonize edilebilir mi?
Neden Tehlikeli Maddeler Direktifi Ek I altındaki konsantrasyon limitleri (GCL), CLP Tüzüğü Ek VI altındaki tablo 3.2’ye taşınmamıştır ?
M-Faktör nedir ?
Harmonize sınıflandırmaların bir UN Listesi olmalı mıdır ?
* Bu dökümanda kaynak olarak Avrupa Birliği Kimyasallar Ajansı tarafından hazırlanan CLP Tüzüğü ile ilgili soru ve cevaplar kullanılmıştır. Çeviri: İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası tarafından yapılmıştır. Avrupa Kimyasallar Ajansı (AKA) bu belgeyi, 1272/2008(EC) No.lu CLP Tüzüğü temel hükümleri hakkında ilgili kişileri bilgilendirmek amacıyla hazırlamıştır ve https://echa.europa.eu/support/qas adresinde yer alan orjinal belge, yasal referans niteliği taşımamaktadır. AKA bu belgenin içeriğinden kaynaklanan herhangi bir yasal sorumluluğu kabul etmemektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Teknik Destek
- KKDİK ve GBF Yönetmeliği
- Güvenlik Bilgi Formu (GBF/SDS/MSDS) Nedir?
- GBF Nasıl Kullanılır?
- GHS - Küresel Uyumlaştırılmış Sistem
- CLP / GHS
- CLP Sembol ve Cümlecikleri
- Etiketleme
- Zararlılık İşaretleri Piktogram ve Sınıfları
- H Zararlılık İfadeleri
- P Önlem İfadeleri
- Risk Notları
- SVHC Listesi
- ADR 2011
- Teknik Terimler Sözlüğü
- Yönetmelikler
- Faydalı Linkler